Succesvol zijn? Denk als een kleuter

Ontdek in deze blog waarom kleuters eigenlijk de slimste mensen zijn, en hoe hun speelse benadering je succes kan vergroten.


Ik heb jarenlang in een kleuterklas gewerkt, en eerlijk gezegd, die kleuters hebben me meer geleerd dan welke coach dan ook. En nee, niet omdat ze een spiegel voorhouden, maar vanwege hun denkwijze en aanpak. Playfulness – what else?
Mensen worden over het algemeen als de meest intelligente diersoort beschouwd. Maar als je het mij vraagt, zijn kleuters eigenlijk de slimste mensensoort die er is, simpelweg omdat ze niet stoppen met spelen.

Here is why,
Van alle diersoorten zijn mensen de grootste spelers, en we zijn zo ontworpen dat we ons hele leven blijven spelen. Deze onderscheidende evolutie is volgens de theorie van Dr. Stuart Brown gebaseerd op het idee dat spelen dient om nieuwe hersenverbindingen te smeden, en deze voordelen zijn het meest cruciaal tijdens de jeugdige ontwikkeling van een dier.

Naarmate dit ontwikkelingsproces voltooid is, verliezen sommige dieren de noodzaak om te blijven spelen. You are on your own. Maar de mens zorgt onder andere voor de nakomelingen, en moet dus blijven opletten.

Voor ons is het blijven leren essentieel. Mensen hebben, naast onze dikke duimen en hoogontwikkelde hersenen, de unieke capaciteit om te blijven spelen, wat ons tot een van de slimste wezens maakt.

Maar hier komt het gekke: we benutten die speeltijd niet!

Nee, in plaats daarvan gaan we vanaf ons zesde al zitten om te leren en noemen we dat “voorbereiding op de toekomst.”

Langzaam maar zeker stoppen we met spelen, tot onze hersenen het niet meer kunnen. En wat gebeurt er als we stoppen met spelen? We worden net als andere diersoorten die ook stoppen met spelen – fixed, we ontwikkelen niet meer, and ultimately… well, you know. We die. Sorry for pulling off the band-aid all at once.


Kleuters snappen het: “use it or lose it.” Zij zijn de slimste, want zij spelen. Maar de hersenen van kleuters zijn nog niet volgroeid. Hoe zou het zijn als jij als volwassenmens, met duimen en een goed ontwikkelde hersenen dit bleef trainen met spel? Dan zou je mega succesvol zijn.


Dus hier mijn 10 inzichten zodat jij ook kan gaan denken als een kleuter:

  1. Creatief denken: Kleuters denken buiten de lijntjes en bedenken creatieve oplossingen. Een kleuter ontdekte zelfs dat water en zijn spuug prima werkt als plakmiddel toen we zonder lijm zaten. Blegh en ok Slim!
  2. Risico nemen: Kleuters zijn niet bang om risico’s te nemen. Ze schilderen soms snel, soms langzaam, soms met één kleur, soms met alle kleuren van de regenboog. Flexibiliteit, mensen.
  3. Doorzettingsvermogen: Kleuters geven niet op. Ze weten dat oefening kunst baart. Zie die vastberaden blik als ze iets willen doen zonder hulp.
  4. Zelfexpressie: Kleuters laten hun ware zelf zien in hun werk, zelfs als volwassenen het niet begrijpen. “Nee juf, dat is geen hond, dat is een helikopter met een turbo landing!”
  5. Schoonheid waarderen: Kleuters weten wanneer iets mooi is en zeggen het gewoon. Eerlijke critici! I know, it hurts sometimes. Maar die eerlijkheid is verfrissend.
  6. Flexibiliteit: Kleuters passen zich aan en veranderen hun aanpak als dat nodig is.
  7. Empathie: Kleuters tonen begrip voor emoties en uiten medeleven zonder moeite. Ze schrikken niet terug voor lastige onderwerpen. Zo herinner ik me een bijzonder moment in de huishoek, waar kleuters Sinterklaas ‘begroeven,’ symbolisch overleden aan kanker. Het was een ontroerend spel, doordrenkt van begrip en empathie. Dit gaf een van de kleuters de kans om zijn eigen verdriet een plekje te geven.
  8. Fouten maken: Kleuters experimenteren en leren van fouten, zonder oordeel. Ook jouw fouten zijn dikke prima want zij weten, dit is hoe we leren.
  9. Samenwerking: Kleuters werken samen om hun visie tot leven te brengen. Ze kunnen urenlang overleggen over wie welke rol zal spelen en wat ze gaan doen. Wanneer je vraagt wanneer ze met het spel gaan beginnen, kijken ze je verbaasd aan; voor hen is de samenwerking op zichzelf al een spel, vol plannen en ideeën in de maak.
  10. Passie: Kleuters spelen volledig in flow en dat is waar passie begint.

Ik kom er voor uit. Kleuters hebben me meer geleerd dan wie of wat dan ook. Ze spelen, en dat is de sleutel tot succesvol zijn.
Zonder spel geen innovatie zoals vuur of de wiel of de gloeilamp, nou ja you name it.


Bron van inspiratie: Brown, S. Play How it shapes the brain. Opens the Imagination, and in invigorates the soul.

Schrijf je in voor mijn Playnotes, een private tea party in je mailbox samen met mij.

Hallo, ik ben Margo, een doorgewinterde docent, pedagoog en theatermaker met een uitgebreide ervaring in het onderwijs, van kleuters tot volwassenen. Momenteel vervul ik de rol van docent pedagogiek en onderwijsontwikkelaar aan de Hogeschool Inholland. Daarnaast maak ik theater en ben ik bezig met het schrijven van een boek over het belang van speelsheid in het onderwijs. Mijn drijfveer? Het plezier van spelen terugbrengen in het leven van volwassenen.

The Bjungstore